Het boek ‘Cognitieve gedragstherapie: de basisvaardigheden’ is de opvolger van het boek ‘Cognitieve therapie: de basisvaardigheden’. Dit vervolgboek is up-to-date gemaakt en het gedragstherapeutisch werken is, zoals de aanpassing in de titel al doet vermoeden, nu veel uitgebreider opgenomen.
Het boek is geschikt voor alle hulpverleners die cognitieve gedragstherapie toepassen, maar meer specifiek voor cognitief gedragstherapeuten en cognitief gedragstherapeutisch werkenden (of in opleiding daartoe zijn).
Stappenplan
Het boek start met een kort overzicht van de cognitief gedragstherapeutische behandeling (inclusief casusconceptualisatie, functieanalyse en betekenisanalyse). In de hoofdstukken daarna worden vervolgens de diverse basisvaardigheden uiteengezet. De auteurs maken alle basisvaardigheden concreet door middel van stappenplannen, voorbeeldvragen en praktijkvoorbeelden. Er is daarnaast verdiepende informatie, die bijdraagt aan het optimaal vormgeven en uitvoeren van interventies.
Socratische methode en gedachtenschema
Hoofdstuk twee bespreekt de socratische methode en hoe deze in verschillende behandelfases kan worden toegepast (exploratief, educatief, inductief, deductief). De socratische methode is overigens als interactionele stijl ook in de andere hoofdstukken zichtbaar.
In hoofdstuk drie volgt dan het gedachtenschema. Het gedachtenschema wordt expliciet gekoppeld aan het problematische gedrag of de problematische emotie uit de functie- en/of betekenisanalyse. De auteurs geven ook een mooi overzicht van veelvoorkomende disfunctionele denkgewoonten, zoals zwart-witdenken of kansen overschatten.
Exposure
Het volgende hoofdstuk, over therapeutische experimenten, onderstreept het belang van het toepassen van gedragstechnieken in de cognitieve gedragstherapie: het corrigerend ervaren naast het corrigerend weten.
De auteurs vergeten ook exposure niet. Er is een beknopt overzicht van de verschillende soorten exposure-interventies (in vivo, imaginair, interoceptief, cue, responsepreventie, gedragsexperimenten en virtual reality). Na dit overzicht worden de toepassing van de exposuretaak en het gedragsexperiment uitgewerkt. Het boek maakt hierbij wederom een expliciete koppeling tussen de exposuretaak en de ‘als-dan-uitspraak’ en de sequentiële relatie in de functie- en/of betekenisanalyse.
Essentie
Het boek besteedt verder aandacht aan COMET bij een negatief zelfbeeld (indirecte US-herevalutie), met onder andere de indicatiestelling en aandacht voor complicaties. Bij de behandeling van mentale representaties wordt ingegaan op imaginaire rescripting, historisch rollenspel en flash-forwardverzwakking (directe US-herevalutie). De auteurs letten erop om iedere keer de essentie en de indicatiestelling van de interventie te bespreken, evenals vervolgens de identificatie en bewerking van de mentale representatie middels de interventie.
Uitvoering
Het zevende hoofdstuk bespreekt zelfcontroleprocedures die gericht zijn op het verminderen van ongewenst gedrag. In het laatste hoofdstuk ten slotte gaan de auteurs in op specifieke cognitieve technieken (meerdimensionaal evalueren, taartpunttechniek, dagboeken, hulpkaarten, kosten-batenanalyse, therapeutische brieven en de historische toets). Eerst bespreken ze per techniek wanneer deze geïndiceerd is en daarna zetten ze de uitvoering uiteen.
Gereedschapskist
‘Cognitieve gedragstherapie: de basisvaardigheden’ vormt een mooi naslagwerk over de achtergrond en toepassing van zowel cognitieve als gedragstherapeutische interventies. Het boek schenkt niet alleen aandacht aan het cognitieve aspect van verandering, maar ook aan het voelen van verandering middels gedragsmatige en imaginaire ervaringsgerichte interventies. De stappenplannen en voorbeelden maken het boek concreet en daardoor goed bruikbaar in de praktijk. Al zal aanvullende supervisie op het toepassen van de verschillende interventies waarschijnlijk behulpzaam zijn.
In het (heel) kort: dit boek is een waardevolle aanvulling voor de gereedschapskist van hulpverleners die cognitief gedragstherapeutisch werken en die hun cliënten een stap verder willen brengen van weten naar (door)voelen!
Score
Over de recensent
Dr. Petra Helmond is orthopedagoog (i.o. GZ-psycholoog, i.o. cognitief gedragstherapeut VGCt), expertise coördinator gehechtheid en senior onderzoeker bij Levvel (specialistische jeugdhulp en jeugdGGZ in Amsterdam en omgeving).
Informatie
Titel:
Cognitieve gedragstherapie: de basisvaardigheden
Auteur/Redactie:
Erik ten Broeke, Colin van der Heiden, Steven Meijer, Annemieke Driessen en Kees Korrelboom
Uitgever:
Boom
ISBN:
9789024437214
Onderwerp:
Cognitieve gedragstherapie, technieken, interventies, exposure, imaginatie
Doelgroep:
Voor alle hulpverleners die cognitieve gedragstherapie toepassen, maar meer specifiek voor cognitief gedragstherapeuten en cognitief gedragstherapeutisch werkenden (of in opleiding daartoe zijn).
Beweringen en meningen, geuit in artikelen en mededelingen op de boekrecensiepagina’s van deze site, zijn die van de auteur(s) en niet (noodzakelijkerwijs) die van de VGCt.
