Het boek ‘Emotieregulatievaardigheden voor verstandelijk beperkte cliënten beschrijft een op Dialectische Gedragstherapie (DGT) gebaseerde benadering, ontworpen door Julie Brown.
Te moeilijk
Het Vaardighedensysteem zoals de aangepaste benadering heet, is ontstaan vanuit de ervaring dat cliënten met een verstandelijke beperking de vaardigheidsnamen uit de reguliere DGT-behandeling moeilijk kunnen onthouden, begrijpen en uitspreken. Met als gevolg dat ze niet goed opgeroepen kunnen worden op het moment dat dit nodig is. In plaats van het vereenvoudigen van het materiaal heeft Dr. Brown er bewust voor gekozen onderwijsstrategieën te ontwikkelen om het leren te maximaliseren en de integratie en het generaliseren van vaardigheden tot stand te brengen. Die strategieën bestaan uit gedragsstrategieën zoals shaping, positieve bekrachtiging, contingentiemanagement en de snelle-stap-beoordeling. Daarbij is de cognitieve-belastingtheorie (CBT) gebruikt om tegemoet te komen aan de behoeften van de doelgroep. Met de training maakt Dr. Brown de kern van DGT beschikbaar voor mensen met een verstandelijke beperking, ook voor diegenen die niet kunnen lezen of schrijven.
Geïntegreerd
Emotieregulatiestrategieën, DGT-principes -en vaardigheden en de cognitieve belastingtheorie zijn geïntegreerd als basis voor het Vaardighedensysteem. Er is een logische leerstructuur aangebracht in de training; de vouw-spiraal. Deze vouwspiraal is het leerkader dat het Vaardigheden-leerplan begeleidt. De multi-gelaagde leerervaring helpt mensen met een VB-meesterschap te verwerven en bevordert de generalisatie van vaardigheden.
Het Vaardighedensysteem is een programma van een jaar waarin de cliënten vier keer de vaardigheidstraining van twaalf weken doorlopen. Die training duurt ongeveer zestig minuten per sessie. De training kan op zichzelf staand gegeven worden in woonsettingen van cliënten, of ingebed in een volledig DGT-programma in de GGZ. Om dit te kunnen bieden, hebben de vaardigheidstrainers grondige kennis van en vaardigheden in reguliere DGT nodig. In de woonsetting moet de omgeving vanzelfsprekend meegetraind worden om coaching te kunnen bieden op deze vaardigheden.
Cliëntervaring
Bij Pluryn, een organisatie voor mensen met een lichte verstandelijke beperking en bijkomende psychische problematiek wordt de Vaardigheden training inmiddels ambulant aangeboden, onder andere aan Edwin. “Ik had al allerlei verschillende instanties geprobeerd gehad, VG hulp, GGZ, forensische zorg. Maar dat sloot allemaal niet aan, was niet op mijn niveau. Bij GGZ kreeg ik dan bijvoorbeeld een psycholoog om mee te praten, maar dat loste de problemen niet op. Bij de VG kreeg ik iemand die veel te veel in Jip en Janneke taal praatte. Ik wil wel voor volwaardig gezien worden. Ik viel tussen wal en schip. En toen kwam deze Vaardighedentraining voorbij en daar heb ik aan deelgenomen. Ik zat daar met andere mensen in een groepje, met dezelfde problemen; automutilatie. Er was een heel fijne sfeer, iedereen was gelijk en het voelde heel veilig. De stof was heel duidelijk, genoeg plaatjes, genoeg tekst. Zodat ik de stof kon leren en ook ruimte in mijn hoofd had om over de stof na te denken. Eerst beoordeel je op de gevoelsbeoordelingsschaal hoe hoog je gevoel zit. Vervolgens ga je met het recept voor vaardigheden bedenken wat je nodig hebt om met dit gevoel om te gaan. En je oefent tot slot met allerlei vaardigheden om met je gevoel om te gaan. Bijvoorbeeld de nieuwe ik activiteiten. die kunnen dan gaan over concentreren, of je fijn voelen of je afleiden. Dat vond ik heel helpend. Ik heb nu veel meer grip op mijn automutilatie, voor de training was dit wel 3 tot 4 keer per week, nu …..1 x per 2 maanden.”
Meerwaarde
De meerwaarde van deze vaardigheidstraining voor cliënten met een verstandelijke beperking is de gebalanceerde woordkeuze en leerstructuur. De negen vaardigheden (= de vaardighedenlijst) en de drie systeemhulpmiddelen leveren een structuur op die de doelgroep helpt om effectieve keuzes in dienst van hun persoonlijke doelen te maken, en helpt hen vaardighedenmeester te worden. De begrippen zijn direct tastbaar, spreken tot de verbeelding en geven houvast, zoals bijvoorbeeld ‘op-koers-denken’ en ‘op-koers-handelen’. Het is duidelijk dat Dr. Brown nagedacht heeft over wat deze cliëntengroep nodig heeft en daarop een op DGT-gebaseerd antwoord heeft geformuleerd. In plaats van te versimpelen heeft ze aansluiting gezocht, en wat ons betreft gevonden.
Score
Over de recensent
Ursula Witteveen, Ragna Plomp, Edwin Baars, Annemarie van Vonderen. Ursula Witteveen is cognitief gedragstherapeutisch werker, gecertificeerd DGT-vaardigheidstrainer en bestuurslid van de sectie Persoonlijkheidsstoornissen, Ragna Plomp is GZ-psycholoog, cognitief gedragstherapeut/supervisor VGCt en duaal voorzitter van de sectie mensen met een verstandelijke beperking. Edwin Baars is ervaringsdeskundige. Annemarie van Vonderen is psychotherapeut en cognitief gedragstherapeut.
Informatie
Titel:
Emotieregulatievaardigheden voor verstandelijk beperkte cliënten
Auteur/Redactie:
Julie F. Brown
Uitgever:
Pearson
ISBN:
9789043037143
Onderwerp:
DGT
Doelgroep:
Voor iedereen die werkt of wil werken met verstandelijk beperkte patiënten en iedereen die werkt in DGT-programma’s.
Beweringen en meningen, geuit in artikelen en mededelingen op de boekrecensiepagina’s van deze site, zijn die van de auteur(s) en niet (noodzakelijkerwijs) die van de VGCt.
