Sinds de komst van de DSM-5, die de verzamelstoornis (hoarding disorder) als een aparte stoornis ziet, wordt er gewerkt aan meer op maat gemaakte CGT66-behandeling. Helaas blijft de ambivalente houding van patiënten ten aanzien van behandeling een groot knelpunt. Een eerste pilot-onderzoek van Chasson en collega’s laat nu zien dat VR kan bijdragen aan het vergroten van motivatie voor behandeling.
Stel je voor: je loopt door een opgeruimde versie van je eigen huis. Geen troep, terwijl je er niets voor hebt hoeven doen. Het is niet onlogisch te verwachten dat het zien van dat positieve eindresultaat – een opgeruimd huis – bijdraagt aan je motivatie om je lenteschoonmaak te starten. Met die veronderstelling ontwikkelden Chasson en collega’s een VR-omgeving waarin participanten met een verzamelstoornis door hun opgeruimde huis konden lopen.
Meer bereid tot behandeling
De resultaten van de pilot met 23 participanten lieten zien dat participanten positief reageerden op de VR-omgeving. Ze vonden deze veilig en positief, en hadden geen last van negatieve gevoelens als boosheid en schaamte. Belangrijker nog was het resultaat op het gebied van behandelbereidheid: na de VR-interventie bleken de participanten meer bereid tot behandeling: minder participanten bevonden zich in de fase van voor-overwegen (d = 0.24), terwijl juist meer participanten zich in de fase van overwegen bevonden (d = 0.27). Op de niveaus actie en volhouden werden geen verschillen gevonden. Aangezien de participanten weliswaar een diagnose hadden, maar niet actief op zoek waren naar hulp, is dat ook niet zo vreemd.
Ook zorgde de interventie ervoor dat participanten meer vertrouwen kregen in een goede behandeluitkomst (d = 0.46). De VR-interventie resulteerde echter niet in een beter interne motivatie en gedrag gericht op het zoeken van hulp.
Wel of geen motivatie?
Hoewel de resultaten positief zijn, spraken de twee instrumenten gericht op motivatie elkaar tegen. De onderzoekers vermoeden dat dit aan de inhoud van de instrumenten ligt. Een van de instrumenten (de TMQ) richt zich vooral op het in kaart brengen van de negatieve interne staat, terwijl het andere instrument (de URICA) dit minder doet. Het zou goed kunnen dat die negatieve interne staat minder vatbaar is voor de interventie.
Meer onderzoek gewenst
Gegeven de vaak wat oudere leeftijd van patiënten met een verzamelstoornis is het mooi om te zien dat een VR-interventie aanslaat. Bovendien stemt het hoopvol dat een vrij goedkope, eenmalige VR-interventie van 10 minuten een verschil kan maken in motivatie voor behandeling. Een langere duur en meer mogelijkheden tot manipulatie in de interventie zouden wellicht nog voor verbeteringen in resultaat kunnen zorgen. Toch moeten we voorzichtig zijn in het interpreteren van de resultaten. Deze vormen namelijk slechts onderdeel van een pilot en verder onderzoek is wenselijk. Bovendien ontbrak een controlegroep, waardoor de effecten niet zondermeer toegeschreven kunnen worden aan de VR-interventie.
Bron
- Chasson, G. S., Hamilton, C. E., Luxon, A. M., De Leonardis, A. J., Bates, S., & Jagannathan, N. (2020). Rendering promise: Enhancing motivation for change in hoarding disorder using virtual reality. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 100519.
