Dissociatie heeft geen invloed op de effectiviteit van PTSS-behandeling. Dit concluderen Hoeboer en collega’s naar aanleiding van een recente meta-analyse. Zij onderzochten hiervoor 21 studies met ruim 1.700 patiënten.
Dissociatieve problematiek
Met de komst van de DSM-5 heeft PTSS er een subtype bij gekregen: het dissociatieve subtype. Om hiervoor in aanmerking te komen moeten patiënten – naast PTSS kenmerken – ook last hebben van depersonalisatie en derealisatie. Dissociatieve symptomen worden voornamelijk gerelateerd aan neurologische overmodulatie van affect en maken het lastig om emotioneel betrokken te raken bij de traumatische herinnering. Juist omdat activatie van angst vaak een belangrijke rol speelt in traumabehandeling (denk aan exposure of EMDR), verwachten veel professionals dat patiënten met dissociatieve symptomen minder kunnen profiteren van traumabehandeling.
Geen impact
De meta-analyse van Hoeboer en collega’s wijst nu dus uit dat dissociatieve symptomen geen invloed hebben op de uitkomst van traumabehandelingen of andere vormen van therapie. Kanttekening hierbij is wel dat enkel is gekeken naar de relatie tussen de ernst van dissociatieve symptomen en behandeluitkomst. Een specifieke subgroep patiënten met dissociatieve problematiek is niet onderzocht.
Meer gedegen onderzoek nodig
Opvallend was het gebrek aan kwaliteit van veel studies. Maar liefst 30 procent van de geïncludeerde studies was van lage kwaliteit. Hoeboer en collega’s vonden bovendien een lichte bias: studies van hogere kwaliteit rapporteerden over het algemeen minder grote effecten van dissociatieve symptomen op de behandeluitkomst. Maar zelfs wanneer alleen werd gekeken naar studies van lage kwaliteit vonden ze geen significant effect. Voor nu is de boodschap duidelijk: specifieke aanpassingen voor patiënten met PTSS en dissociatieve symptomen zijn niet nodig. Maar meer gedegen onderzoek is hard nodig.
Geïnteresseerd in het artikel? De volledige versie is hier te lezen.
Bron
Hoeboer, C. M., De Kleine, R. A., Molendijk, M. L., Schoorl, M., Oprel, D. A. C., Mouthaan, J., … & Van Minnen, A. (2020). Impact of dissociation on the effectiveness of psychotherapy for post-traumatic stress disorder: meta-analysis. BJPsych Open, 6(3). https://doi.org/10.1192/bjo.2020.30
