Hoe ziet behandeling eruit?
De Amerikaanse hoogleraar Barlow ontwikkelde het zogenaamde ‘Unified protocol’. Dit protocol is bedoeld voor toepassing bij emotionele stoornissen (alle angst- en unipolaire stemmingsstoornissen, m.u.v. specifieke fobieën). Het werken met één pakket therapeutische principes zou het voor behandelaars makkelijker en efficiënter moeten maken om ook alle bijkomende problemen van cliënten aan te pakken.
De belangrijkste aanname van de behandeling is dat mensen met emotionele stoornissen gebruik maken van maladaptieve strategieën voor emotieregulatie (met name vermijding of demping van emoties) en dat die strategieën de problematiek in standhouden. Het protocol is gebaseerd op cognitief-gedragstherapeutische principes.
Effectiviteit
De transdiagnostische behandeling lijkt bij angststoornissen niet onder te doen voor stoornis specifieke CGT. Het meest overtuigende bewijs hiervoor komt uit een grootschalig RCT (Barlow et al. 2017) waarin de effectiviteit van beide behandelingen werd vergeleken (een zogenaamd equivalance trial). 223 patiënten met diverse angststoornissen werden random toegewezen aan een behandeling met het unified protocol (UP), protocollaire CGT gericht op de primaire angststoornis (paniekstoornis, OCS, GAS of sociale angst), of een wachtlijstconditie. Geblindeerde metingen werden uitgevoerd voor, tijdens en na de behandeling en bij 6 maanden follow-up. De primaire uitkomstmaat was de mate van ernst van de primaire diagnose, gemeten met de ADIS. Beide behandelingen hadden en groot en vergelijkbaar effect. Bij follow-up voldeed 70,5% van de UP groep niet meer aan de primaire diagnose, tegenover 62,6% in de stoornis specifieke groep. De therapietrouw (deelname aan >75% van de sessies) bij de UP groep was hoger (87,5% tegenover 69,2% bij de stoornis specifieke behandeling). De auteurs denken dat dit mogelijk ligt aan de expliciete aandacht die in het protocol aan motivatie wordt besteed. Het onderzoek gaf aanwijzingen dat de trans diagnostische interventie voor een grotere remissie van alle comorbide diagnoses leidde, maar het onderzoek was niet specifiek ontworpen om dit te onderzoeken. Jammer genoeg werden geen transdiagnostische uitkomsten (emotieregulatie!) gemeten.
Implicaties
De uitkomsten suggereren dat behandelaars/cliënten naast stoornis specifieke behandelingen ook kunnen kiezen voor een transdiagnostische behandeling, die bijkomende voordelen lijkt te hebben zoals een betere therapietrouw. Met het oog op training is het bovendien efficiënter als behandelaren dezelfde behandeling op verschillende soorten problematiek kunnen toepassen.
Bron
- Barlow, D. H., Farchione, T. J., Bullis, J. R., Gallagher, M. W., Murray-Latin, H., … Cassiello-Robbins, C. (2017). The Unified Protocol for Transdiagnostic Treatment of Emotional Disorders compared with diagnosis-specific protocols for anxiety disorders: A randomized clinical trial. JAMA Psychiatry, 74, 875-884.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5710228/
Onderkant formulierBarlow, D.H. (2013). Unified Protocol: transdiagnostische behandeling van emotionele stoornissen, therapeutenhandleiding. Amsetrdam: Uitgeverij Nieuwezijds.
Roy-Byrne P. Transdiagnostic Cognitive Behavioral Therapy and the Return of the Repressed. JAMA Psychiatry. 2017;74(9):867–868. doi:10.1001/jamapsychiatry.2017.1982
