Relatie tussen jeugdtrauma en psychose verder ontrafeld

Doorvragen naar jeugdtrauma’s en pestervaringen is belangrijk

door VGCt
3 minuten leestijd

Op 17 februari 2017 verdedigde Daniëlla S. van Dam haar proefschrift ‘Untangling Pathways Between Childhood Trauma and Psychosis’ aan de Universiteit van Amsterdam. Hierin neemt ze het verband tussen jeugdtrauma en psychose onder de loep.

Trauma beïnvloedt beloop psychose niet

Uit Van Dams onderzoek komt naar voren dat patiënten met een psychose én een geschiedenis van trauma over het algemeen meer klachten ervaren en slechter functioneren dan patiënten zonder een geschiedenis van trauma. Het beloop van de psychotische symptomen blijkt bij de twee groepen echter vergelijkbaar te zijn.

Pesten vergroot risico op psychotische symptomen

De onderzoeker was tevens geïnteresseerd in de invloed van pestervaringen in de jeugd op de ontwikkeling van psychose. Hier was nog weinig over bekend, terwijl pestervaringen ook gezien kunnen worden als een vorm van jeugdtrauma. Uit meta-analyse van zeven omvangrijke populatiestudies kwam een duidelijk verband naar voren tussen pestervaringen in de kindertijd en het ontwikkelen van subklinische psychotische symptomen. De frequentie, duur en ernst van pesten bleken het verband te versterken. Van Dam concludeert dat kinderen met een pestverleden een twee tot drie keer zo hoge kans op het ontwikkelen van psychotische symptomen hebben.

Mediërende factoren

Om te kunnen begrijpen hoe trauma kan bijdragen aan de ontwikkeling van psychose is onderzoek naar mediërende factoren belangrijk. Van Dam onderzocht onder andere de invloed van hechting en persoonlijkheid. Zij vond aanwijzingen dat de mate van onveilige hechting een mediërende rol speelt in de relatie tussen jeugdtrauma en psychotische symptomen.

Anderzijds lijken bepaalde persoonlijkheidskenmerken, zoals extraversie en openheid, juist een beschermende werking te hebben: patiënten met een psychose en een geschiedenis van trauma die deze eigenschappen bezitten rapporteren een beter kwaliteit van leven en een betere mate van sociaal functioneren dan patiënten zonder deze kenmerken.

Handvatten voor de praktijk

Van Dam adviseert behandelaars om altijd goed door te vragen naar jeugdtrauma’s en pestervaringen in de gesprekken met hun cliënten. En dan niet alleen in het eerste gesprek, maar ook later in het traject, als er al een goede vertrouwensrelatie is opgebouwd. Verder raadt ze aan om informatie over hechting en persoonlijkheid mee te nemen in het diagnostisch onderzoek.

Lees het gehele proefschrift

Misschien ook interessant voor jou