10 september 2019. Wereld Suïcide Preventiedag. Vandaag dan ook aandacht voor de preventie en behandeling van suïcidaliteit. Hoewel CGT een effectieve behandelmethode is bij suïcidaliteit, profiteren niet alle jongeren evenveel van behandeling. Om deze reden keken Baneva en collega’s of er factoren zijn die kunnen voorspellen welke jongeren profiteren van behandeling en welke jongeren niet. Met name jongeren die last hebben van slaapproblemen blijken minder te profiteren van behandeling.
Het SAFETY-programma
Baneva en collega’s onderzochten mogelijke voorspellers van de effectiviteit van een DGT-programma gericht op suïcidale neigingen. Het onderzoek werd uitgevoerd onder 50 jongeren die de zogenaamde SAFETY-behandeling kregen. Het SAFETY-programma is een behandeling gericht op de jongeren en diens familie. In de behandeling wordt vooral gewerkt aan de perceptie die veel jongeren met suïcidale neigingen hebben dat ze tot last zijn. Daarnaast zet het in op het tegengaan van sociale vervreemding. Door met de hele familie te werken kan een ondersteunend netwerk worden gerealiseerd. Elk gezin werkt met twee therapeuten: één voor de jongere en één voor ouders. Naast individuele sessies worden er ook gezinssessies georganiseerd.
Zowel jongeren die één of meerdere pogingen tot zelfdoding hadden ondernomen als jongeren met zelfbeschadigend gedrag namen deel aan het onderzoek. Hoewel het bij zelfbeschadigend gedrag niet hoeft te gaan om suïcidale neigingen, geldt het wel als sterke voorspeller voor toekomstige suïcidale neigingen. De groep bestond met name uit meisjes van verschillende culturele komaf en seksuele oriëntatie. Maar liefst 84 procent van de jongeren had op enig moment in het leven een poging tot zelfdoding ondernomen en 62 procent had zelfs meerdere pogingen gedaan. Zowel ouders als jongeren rapporteerden veel depressiviteit.
Positieve resultaten
Het SAFETY-programma had gunstige uitkomsten zowel op het niveau van de jongeren als op het niveau van ouders. Zo lieten jongeren bij follow-up een afname zien van suïcidale gedragingen en suïcidale ideeën. Bovendien waren ze minder depressief en hopeloos en konden ze zich in sociaal opzicht beter aanpassen. Ouders hadden bij follow-up minder depressieve symptomen en gevoelens van hopeloosheid.
Impact slaapproblemen
Er waren echter ook jongeren die minder profiteerden van de behandeling: jongeren met suïcidale gedragingen en slaapproblemen lieten minder gunstige effecten zien in vergelijking met jongeren met suïcidale gedragingen zonder slaapproblemen (OR = 3.57). Dit gold nog sterker voor jongeren met een andere culturele achtergrond (OR = 10.00).
Op zich is de relatie tussen slaapproblemen en behandeleffect niet onverwacht: uit verschillende onderzoeken blijkt zien dat jongeren met slaapproblemen over het algemeen minder profiteren van CGT-behandeling. Baneva en collega’s vermoeden dat slaapproblemen een negatief effect hebben op het vermogen te profiteren van de behandeling. Hoewel dit plausibel lijkt, moet er wel een slag om de arm worden gehouden: met het onderzoek kunnen geen causale verbanden worden aangetoond. Het is daarmee nog niet zeker dat slaapproblemen daadwerkelijk de oorzaak zijn van een verminderde reactie op behandeling. Toch geven de resultaten opnieuw aan welke impact slaapproblemen kunnen hebben. Het lijkt daarmee op zijn minst van belang om in de klinische praktijk alert te zijn op slaapproblemen.
Bron
- Babeva, K. N., Klomhaus, A. M., Sugar, C. A., Fitzpatrick, O., & Asarnow, J. R. (2019). Adolescent Suicide Attempt Prevention: Predictors of Response to a Cognitive–Behavioral Family and Youth Centered Intervention. Suicide and Life‐Threatening Behavior.
