Zelfonthulling. Menno Oosterhoff vindt het maar een rare term en geef hem eens ongelijk. Het roept toch al snel beelden op van de spreekwoordelijke man met de regenjas. Niet direct een associatie die je wilt hebben als het om therapeuten gaat. Voor je het weet moet je met tien sessies EMDR in de weer om je patiënt weer van zijn beelden te ontdoen.
Maar als we voorbij die regenjas kijken, kan zelfonthulling wel degelijk bijdragen aan het therapeutische proces. Verschillende onderzoeken wijzen namelijk uit dat patiënten hun therapeut aardiger vinden wanneer die zijn eigen leed deelt. Mooi natuurlijk, maar zitten we daar eigenlijk op te wachten? Niet echt, want patiënten komen nu eenmaal niet langs om gezellig koffie te leuten, enkele koffiefobische mensen daargelaten. Maar zelfonthulling kan een gevoel van verbinding geven en verbinding is weer een mooie basis voor een therapeutische relatie. Bovendien blijken patiënten daadwerkelijk minder last te hebben van hun symptomen als therapeuten eigen kwetsbaarheden laten zien. Redenen genoeg dus om aan zelf onthulling te doen.
Toch is enige nuance op zijn plaats. Uit onderzoek van Moody en collega’s1 blijkt namelijk dat patiënten zelfonthulling niet altijd kunnen waarderen. Het delen van ervaringen uit het verre verleden vinden patiënten over het algemeen fijn, maar zelfonthulling over recente ervaringen levert beduidend minder waardering op. Op zich ook wel logisch, want je wilt als patiënt niet dat je therapeut in jouw tijd aan zijn eigen issues werkt.
Uiteindelijk komt het erop neer dat je telkens weer een zorgvuldige afweging moet maken. Draagt je zelfonthulling bij aan het proces van je patiënt? Alleen wanneer het antwoord ja is, zou je kunnen overwegen om die ervaringen te delen. Maar vergeet daarbij niet over je eigen welbevinden na te denken. Want, om het met de woorden van Anton Hafkenscheid te zeggen: het is niet niks om jezelf bloot te geven. En zo zijn we mooi weer geëindigd bij het begin.
Bron
- Moody, K. J., Pomerantz, A. M., Ro, E., & Segrist, D. J. (2021). “Me too, a long time ago”: Therapist self-disclosure of past or present psychological problems similar to those of the client. Practice Innovations, 6(3), 181–188. h ps://doi.org/10.1037/pri0000151
