Chris Geraets promoveerde in 2020 bij het UMCG, waarvoor ze onderzoek deed naar het eff ect van VR-CGT voor mensen met een psychotische stoornis en patiënten met een sociale angststoornis. Voor het onderzoek naar VR bij stemmen ontving ze een beurs van ZonMw.
Wanneer je een virtual reality (VR) bril opzet, waan je je binnen enkele seconden in een andere wereld. Deze virtuele omgevingen roepen echte psychologische en fysieke reacties op, zoals angst. Van dit kenmerk van VR – het voelt echt – maken wij gebruik voor een nieuwe behandeling voor stemmen horen.
Drie jaar geleden liet de AVATAR-studie uit Engeland voor het eerst zien dat wanneer mensen, begeleid door hun behandelaar, in dialoog gaan met een digitale representatie van hun stem, de frequentie van stemmen horen en stemmenlast sterk kan verminderen. Wij bouwen voort op deze resultaten met het VR-VOICES project. Dit doen we onder andere door VR en een trans diagnostische aanpak te gebruiken. Bij andere onderzoeken mogen alleen therapieresistente mensen uit het psychose spectrum meedoen; bij ons is die groep groter. Ons doel is om mensen te helpen om meer controle over de stemmen te krijgen en de negatieve eff ecten van stemmen te verminderen.
Met een stemvervormer wordt samen met de cliënt een stem gecreëerd die klinkt als de stem die diegene doorgaans hoort. Vervolgens kiest de cliënt een virtueel karakter (avatar) die de stem representeert. Tijdens de behandelsessies gaat de deelnemer een dialoog aan met deze avatar, oft ewel de stem. Dit gebeurt met een VR-bril en koptelefoon, waarbij de behandelaar door een microfoon met stemvervormer spreekt.
De VR-dialoog geeft de deelnemer de mogelijkheid om verschillende manieren van reageren in relatie tot de stem uit te proberen en hiermee de relatie en de machtsdynamiek tussen de deelnemer en de stem te veranderen. De behandelaar kan in en uit de VR-dialoog gaan om met de deelnemer te bespreken wat hij kan uitproberen. In het begin zal de avatar uitspraken doen die de stem gewoonlijk doet. Naarmate de behandeling vordert, zal de stem milder worden.
In de zomer van 2022 starten we een gerandomiseerde studie met 117 deelnemers. Bij behandelstudies mist vaak replicatie en dat maakt behandelingen niet altijd even goed onderbouwd. Het mooie aan dit onderwerp is dat momenteel vergelijkbare onderzoeken worden uitgevoerd in Denemarken, Engeland en Canada. Over enkele jaren zullen alle resultaten bekend zijn en weten we of dit type behandeling voor auditieve hallucinaties eff ectief is en of het geïmplementeerd moet worden in de praktijk.
