Boekrecensie: Vertel ik het wel of vertel ik het niet?

Omgaan met het stigma op psychische aandoeningen

door VGCt
6 minuten leestijd

Wie zit er op mij te wachten? Zo’n vraag die veel mensen met een psychische aandoening zichzelf stellen en tegelijk een voorbeeld van (zelf)stigma. Een vraag die geen positief effect zal hebben op herstel en kwaliteit van leven. Met haar boek ‘Vertel ik het wel of vertel ik het niet?’ wil Anita Hubner bijdragen aan het ontkrachten van vooroordelen en mythes die stigma en zelfstigma rond psychische aandoeningen instandhouden. Haar missie: mensen de hoop bieden dat je prima kunt leven met een ernstige psychische aandoening. Als studente psychologie kreeg Hubner zelf een psychose. Ze kreeg destijds te horen dat ze nooit zou kunnen afstuderen of een betaalde baan zou kunnen behouden. Het hield haar niet tegen. Integendeel, voor haar vormde het aanleiding om met veel inzet haar studie op te pakken. Vervolgens heeft ze jarenlang in de GGZ gewerkt, een adviesbureau opgericht voor ervaringsdeskundig beleidsadvies bij vraagstukken en knelpunten rondom inclusie en participatie. Haar nieuwste bijdrage aan dit vraagstuk: dit boek.

Eigen afweging

Hubner heeft haar boek geschreven voor lotgenoten: iedereen die zelf een psychische aandoening heeft of heeft meegemaakt. Ze wil mensen helpen in het omgaan met stigma en schaamte als ze weer stabiel zijn. Maar met de praktische tips die ze geeft is het boek is ook interessant voor hulpverleners in de GGZ. Stapsgewijs beschrijft ze op welke manier je kunt komen tot een bij jezelf passende manier van open of niet open zijn over je aandoening. Ben je open tijdens een sollicitatie of juist niet? Hoe maak daarin de afweging tussen niets vertellen omdat je psychische problemen op dat moment geen invloed hebben op het werk, en anderzijds de wens om vooraf afspraken te maken over wat belangrijk voor je is om goed te functioneren? En hoe ga je om met openheid bij een date?

Zelf heeft Hubner op een gegeven moment gekozen voor openheid, omdat ze niet iets wilde achterhouden wat haar maakte tot wie ze is. Maar de belangrijkste boodschap van haar boek is: maak je eigen afweging en maak hierbij gebruik van korte- en lange termijneffecten van openheid over je aandoening en wat je nodig hebt om goed te kunnen functioneren. Je bepaalt zelf óf, wanneer en tegen wie je open wilt zijn.

Ze laat zien dat er naast het advies ‘niet doen’ verschillende afwegingen en meerdere manieren van openheid mogelijk zijn. Elke manier heeft voor- en nadelen. Hubner gebruikt hierbij de voor Nederland bewerkte training Honest, Open and Proud (HOP), die is ontwikkeld door Patrick Corrigan. De methode besteedt aandacht aan de verschillende voor- en nadelen van openheid, de manier waarop openheid kan worden geboden, evenals  mogelijke reacties van anderen op openheid. Tenslotte wordt aandacht gegeven aan de manier waarop het eigen verhaal persoonlijk en betekenisvol verteld kan worden

Enige herhaling

Het stappenplan is een mooie manier om een zorgvuldige afweging te maken. Door de uitwerking naar verschillende situaties zit er wel wat herhaling in het boek. Een ander punt is de doelgroep ‘mensen met een psychische aandoening’. Die is breed en gebruik van de term ‘aandoening’ zou dan ook onbedoeld kunnen bijdragen aan stigmatisering door de medische-, classificerende benadering die aan dit woord kleeft. Dit doet echter niets af aan het belang van dit boek voor mensen die worstelen met de afweging ten aanzien van openheid èn voor de zorgprofessionals die met hen werken.

Concluderend is ‘Vertel ik het wel of vertel ik het niet?’ een goed leesbaar, praktisch opgezet boek, dat bovendien recente onderzoeksresultaten bevat. Hubner weet de werking van stigma en zelfstigma goed uit te leggen en illustreert dit met veel voorbeelden. De inbreng van haar eigen afwegingen en de factoren die in haar afweging zwaar wegen, zijn verhelderend en ondersteunen de boodschap die ze met haar boek wil brengen. Een aanrader dus!

Score

Over de recensent

Lianne Grisnich-van Dijke is gz-psycholoog en supervisor VGCt. Ze is werkzaam in haar eigen praktijk.

Informatie

Titel:
Vertel ik het wel of vertel ik het niet? Omgaan met het stigma op psychische aandoeningen

Auteur/Redactie:
Anita Hubner

Uitgever:
Boom

ISBN:
9789024437986

Onderwerp:
Stigmatisering

Doelgroep:
Mensen die worstelen met de afweging ten aanzien van openheid èn voor de zorgprofessionals die met hen werken

Beweringen en meningen, geuit in artikelen en mededelingen op de boekrecensiepagina’s van deze site, zijn die van de auteur(s) en niet (noodzakelijkerwijs) die van de VGCt.

Misschien ook interessant voor jou