Ook al gaat ACT niet uit van stoornissen, om aan te tonen dat het een effectieve behandelvorm is, moet toch onderzocht worden of het werkt bij specifieke stoornissen. Daarom hebben wij bij PsyQ in Zaandam en Purmerend een Randomized Controlled Trial (RCT) uitgevoerd waarin ACT is vergeleken met een meer traditionele vorm van CGT bij een depressieve stoornis.
Het onderzoek
Er hebben 82 cliënten met een depressieve stoornis meegedaan aan het onderzoek. De diagnose werd voor en na de behandeling vastgesteld met de SCID I. Ook werden de cliënten voor en na de behandeling geïnterviewd over hun depressieve klachten met behulp van de HDRS. Zij werden ad random toegewezen aan een ACT- of CGT-behandeling. Deelnemers aan het onderzoek vulden vragenlijsten in, waaronder de QIDS voor depressie en de EUROHIS voor kwaliteit van leven. Vragenlijsten werden afgenomen voor en na de behandeling en na zes maanden follow-up. 75 en 80% van de deelnemers in respectievelijk de ACT- en de CGT-conditie voldeden niet meer aan de diagnose depressie. In beide condities namen depressieve klachten significant af met een effect size van ruim 1.0 en de kwaliteit van leven nam significant toe met een effect size van ruim 0.8. De resultaten bleven behouden na zes maanden. Er werd geen significant verschil gevonden tussen de beide condities. Dit lijkt erop te wijzen dat CGT niet beter werkt dan ACT bij depressie.
Wat betekent dit voor cgt’ers?
Promovendus Jacqueline A-Tjak: ‘Behandelaren en cliënten hebben binnen het grotere gebied van de cognitieve gedragstherapie de keuze uit verschillende behandelmethodes, zoals gedragsactivering, cognitieve therapie en nu dan ook ACT. Hoewel er al veel onderzoek gedaan is naar de werking van CGT bij depressie, is het onderzoek waarin een depressieve stoornis de hoofddiagnose is, beperkt. Onze studie laat zien dat CGT, bestaande uit gedragsactivering en cognitieve therapie, goed werkt. Eerder stelden wij al vast in een meta-analyse dat er aanwijzingen zijn dat ook ACT effectief is bij depressie. Met het huidige onderzoek zijn deze aanwijzingen nog sterker geworden. Het kan aangeboden worden als preventie, in de basis ggz en ook de specialistische ggz. Omdat een ACT-behandeling niet gericht is op klachtafname, maar vergroten van kwaliteit van leven en functioneren, kan het ingezet worden in een herstelgericht aanbod. Er is nog geen duidelijkheid of de verschillende methodes beter werken bij verschillende subgroepen van mensen met een depressieve stoornis. Met de huidige stand van zaken kan de wens van de cliënt, maar ook de affiniteit van de behandelaar (mits deze aansluit bij de wens van de cliënt) leidend zijn in de keuze die gemaakt wordt welke behandelvorm wordt toegepast.’
Bronnen
- A-Tjak, J.G.L., Morina, N., Topper, M. & Emmelkamp, P.M.G. (2018). A Randomized Controlled Trial in Routine Clinical Practice Comparing Acceptance and Commitment Therapy with Cognitive Behavioral Therapy for the Treatment of Major Depressive Disorder. Psychotherapy and Psychosomatics. DOI: 10.1159/000486807
- A-Tjak, J.G.L., Davis, M.L., Morina, N., Powers, M.B., Smits, J.A.J. & Emmelkamp, P.M.G. (2015). A metaanalysis of the efficacy of acceptance and commitment therapy for clinically relevant mental and physical health problems. Psychotherapy and Psychosomatics, 84, 30–36.
