Cognitieve gedragstherapie (CGT) leert je om anders tegen moeilijke situaties aan te kijken en om daar anders mee om te gaan. De therapie gaat over gedachtes en gedrag, ofwel denken en doen. De eerste stap is om de klacht in kaart te brengen. Daarna werk je met de therapeut samen om je doelen te bereiken. Je onderzoekt in welke mate je gedachtes en gedrag helpend zijn. Dat doe je door samen na te denken en vooral door dingen uit te proberen. Vaak blijkt dat de situatie niet zo negatief is als je denkt (verwacht), maar je moet het eerst ervaren om het te geloven. Door deze aanpak verminderen je klachten. Je wordt sterker, voelt je veiliger en hebt meer controle. De mensen om je heen zijn ook belangrijk in de therapie en worden waar mogelijk betrokken om verder te komen.
Wat is een eetbuistoornis?
Mensen met een eetbuistoornis, ook wel Binge Eating Disorder (BED) genoemd, hebben wekelijks eetbuien. Je eet dan in een relatief korte tijd een grote hoeveelheid voedsel. Je ervaart een onbeheersbare drang om te eten en het lukt je niet om te stoppen, ook niet als je vol zit of misselijk bent. Vaak eet je snel en geniet je
nauwelijks van het eten.
Er zijn vaak gevoelens van schaamte. Een eetbui heb je dan ook meestal wanneer je alleen bent. Een eetbui kan een manier zijn om jezelf af te leiden of te verdoven wanneer je bijvoorbeeld stress hebt of boos of verdrietig bent. Ontevredenheid over je lichaam of figuur kan ook een reden zijn. Achteraf kan een eetbui juist ook weer zorgen voor een toename van de stress of de somberheid. Zo kom je vaak in een eindeloze cirkel terecht.
Als gevolg van de eetbuien komen mensen vaak in gewicht aan in de loop van de tijd. Door geregeld te lijnen en diëten te volgen (of dat te proberen) kan je gewicht uiteindelijk ook toenemen.
Het hebben van eetbuien heeft veel invloed op je dagelijkse functioneren.
Hoe ontstaat een eetbuistoornis?
Net zoals bij andere eetstoornissen, kan een eetbuistoornis erfelijk zijn. Ook kunnen omgevingsfactoren en psychologische kenmerken een rol spelen bij het ontstaan. Bij omgevingsfactoren kun je denken aan stressvolle levensgebeurtenissen, hoge eisen vanuit je omgeving, overgewicht als kind en kritische opmerkingen over je gewicht. Bij psychologische kenmerken gaat het bijvoorbeeld om het hebben van negatieve gedachten over je lichaam of depressieve symptomen.
De eetbuistoornis is de meest voorkomende eetstoornis en komt bijna net zo vaak voor bij mannen als bij vrouwen.
Wanneer heb je hulp nodig?
Heb je het idee geen controle te hebben over je eetgedrag? Pieker je veel over eten en
beheersen eetbuien je gedachten? Bepalen je uiterlijk en gewicht in grote mate hoe je over jezelf denkt? Voel je je na een eetbui heel naar en somber? Dan heb je mogelijk een eetbuistoornis. Je hebt hulp nodig als je eetgedrag je normale, dagelijkse bezigheden belemmert. Twijfel je of je hulp nodig hebt? Bespreek het met je huisarts.
Wel of geen medicatie?
Er is enig bewijs dat medicatie kan helpen bij het terugbrengen van de hoeveelheid
eetbuien. Fluoxetine (een antidepressivum) heeft de sterkste onderbouwing. Bij volwassenen is de voorkeursbehandeling CGT (individueel of in een groep).
Wat is cognitieve gedragstherapie?
Cognitieve gedragstherapie onderzoekt de samenhang tussen gebeurtenissen, gevoelens, gedachten en gedrag. Het is een actieve therapie, waarbij je onderzoekt wat je klachten precies zijn en wat ze beïnvloedt. CGT is evidence based: uit onderzoek blijkt dat de behandeling werkt bij het verminderen van verschillende soorten klachten. Als je wilt weten of de CGT-behandeling wordt vergoed, kun je het beste contact opnemen met je zorgverzekeraar. Soms is een combinatie van therapie en medicijnen nodig. Wat voor jou het beste is, bekijk je samen met je behandelaar.
Wat kun je verwachten van een behandeling?
De meeste mensen met BED worden ambulant behandeld; een klein percentage volgt een deeltijd- of een klinische behandeling.
CGT is een effectieve behandeling bij een eetbuistoornis. In de meeste gevallen verdwijnen de eetbuien na de CGT-behandeling. Mocht dat niet helemaal lukken, dan nemen ze vaak wel in frequentie af. Psycho-educatie vormt een belangrijk deel van de behandeling.
Andere onderdelen die vaak voorkomen bij de behandeling zijn: registreren van het eetgedrag, het stellen van concrete doelen, het normaliseren van het eetpatroon, een stappenplan maken om de eetbuien onder controle te krijgen, het in kaart brengen van uitlokkende factoren (‘triggers’) van de eetbuien en het ombuigen van niet-helpende gedachten naar helpende gedachten.
Daarnaast ga je ook aandacht besteden aan het oplossen van je problemen, het omgaan met stress, je negatieve lichaamsbeleving en hoe je je naasten kunt betrekken.
Tot slot is het in de laatste fase van je behandeling belangrijk om een terugval-preventieplan te maken.
Over de behandeling
Een behandeling bestaat vaak uit 10 tot 25 wekelijkse sessies. Die duren meestal 45 tot 60 minuten. Hoeveel sessies er precies nodig zijn, hangt af van de ernst van je klachten. Het kan zijn dat sommige klachten niet helemaal verdwijnen. De behandeling kan je dan wel helpen om er minder last van te hebben.
Over de therapeut
Meestal krijg je cognitieve gedragstherapie van een therapeut die psycholoog is. Dat is iemand die een studie psychologie aan de universiteit heeft afgerond. Het is belangrijk dat je vertrouwen hebt in je therapeut en dat je samen tot goede afspraken komt over de behandeling. Vind je dingen niet prettig gaan in de behandeling? Dan mag je dat altijd zeggen. Of vraag om een andere therapeut als je er samen niet uitkomt.
Lees de volledige informatie in de brochure hierboven.
