Alexandra Dingemans werkt als senior onderzoeker en cognitief gedragstherapeut i.o. bij GGZ Rivierduinen Eetstoornissen Ursula en vertelt over haar patiënt Claire*. Ondanks haar obesitas en zwangerschap, slaagt Claire erin om haar eetbuistoornis onder controle te krijgen. Hoe Alexandra en haar collega’s dit hebben aangepakt?
Ruim een half jaar geleden meldde de 27-jarige Claire zich voor het eerst bij Alexandra. Ze had enorme ongecontroleerde eetbuien, had last van paniekaanvallen, was erg onzeker over haar lichaam en had obesitas. “Na haar inmiddels jarenlange strijd tegen eetbuien, wilde ze daar nu echt een keer vanaf.”
Negatief lichaamsbeeld
“De eetbuien van Claire ontstonden door een negatief lichaamsbeeld en begonnen al tijdens haar pubertijd. Bijkomend had ze ook last van angst- en paniekaanvallen, waardoor ze soms bijvoorbeeld niet meer met de bus durfde te reizen. Na de geboorte van haar eerste kindje kwam Claire er zelf niet meer uit en trok ze voor het eerst aan de bel bij Ursula.”
Intake
Bij Ursula worden patiënten met eetbuistoornissen behandeld met CGT in groepsvorm. Zo ook Claire.
“We begonnen met een intake en voortraject om haar voor te bereiden op de groep. Ik vroeg haar wat ze wilde bereiken, hoe ze dat wilde bereiken en hoe ze zelf dacht haar naasten hierbij te kunnen betrekken. Met psycho-educatie vertelde ik haar ook over haar psychische klachten.”
Groepstherapie
Na de intake startte Claire met groepstherapie, samen met zes andere patiënten met een eetbuistoornis. “We vroegen Claire een eetdagboek bij te houden. Hierin schreef ze op wat ze at, wanneer en hoeveel. Ook moest ze hierin aangeven of ze een eetbui had gehad en zo ja, wanneer, of ze zich er wel of niet schuldig over voelde en welke emoties ze erbij had. Zo kregen mijn collega’s en ik inzicht in haar eetpatroon en eetbuien. Claire at weinig gedurende de dag, maar ’s avonds
heel veel. Gemiddeld drie keer per week had ze een ongecontroleerde eetbui waarbij ze zoveel at dat ze er misselijk van werd. Onze diëtiste heeft toen een eetschema opgesteld waarbij Claire goed moest ontbijten, goed moest lunchen en gezonde tussendoortjes moest eten, zodat ze ’s avonds minder behoefte had om te snacken. En dat deed Claire. Daarnaast werd aandacht besteed aan de onderliggende en instandhoudende factoren, waarbij we gedragsexperimenten opstelden die Claire keer op keer en veelal met succes uitvoerde.”
Partner betrekken
“Maar de grootste stap die Claire maakte, was dat ze – ondanks haar schaamte – eerlijk aan haar partner opbiechtte dat ze last had van ongecontroleerde eetbuien. Ze at vaak als hij aan het werk was, dus hij had hier geen idee van. Ze vroeg hem ook om haar te helpen en dit pikte hij heel goed op. Zo spraken ze af dat zij geen boodschappen meer hoefde te doen en hij alleen maar verantwoorde voedingsmiddelen kocht en alleen wat er op het lijstje stond. Naar de supermarkt gaan was voor Claire namelijk een enorme trigger om ongezond voedsel te kopen, zeker als ze honger had.”
Zwanger
“Wat deze case bijzonder maakt, is dat Claire zwanger bleek te zijn geworden in de loop van de behandeling. Daarom moesten de diëtiste en ik extra scherp zijn op haar eetschema. Na haar eerste zwangerschap was Claire namelijk veel aangekomen, mede door de eetbuien, en ze was heel angstig dat dat na deze zwangerschap weer zou gebeuren. Na de CGT had ze deze angstgedachten niet meer.”
Tomeloze inzet
“Wat Claire vooral heel bijzonder maakt, is haar tomeloze inzet. Ze ging er echt voor, van de eerste sessie tot de laatste. Ze durfde zich kwetsbaar op te stellen, maakte haar huiswerk en wilde echt haar leven verbeteren. Waar andere patiënten in de groep excuses zochten voor hun eetbuien, en hierdoor geneigd waren het eetstoornisgedrag in stand te houden, was Claire altijd gemotiveerd. Ze had het zwaar, was misselijk door de zwangerschap, ervoer veel spanning en stress vanuit haar werk en had tussendoor ook nog last van paniekaanvallen, maar ze heeft geen seconde opgegeven en dat vind ik echt bewonderingswaardig.”
Resultaat
“Ik zag Claire er met de week beter uitzien. Ze ging steeds beter voor zichzelf zorgen, trok weer leuke kleding aan, verstopte haar lichaam niet meer, deed haar haar en straalde weer positiviteit uit. Aan het eind van de behandeling was Claire al weken eetbuivrij, had ze een regelmatig eetpatroon, snapte ze waar haar eetbuiten vandaan kwamen en had ze geen last meer van paniekaanvallen. Bovendien was ze al weken niet aangekomen, ondanks haar zwangerschap. Dat betekende dat ze zich goed aan haar gezonde eetschema hield. Fijn om te zien dat een vrouw die al haar hele leven last had van een eetstoornis, nu weer op het juiste pad zit. Iets om trots op te zijn!”
