Dwangklachten van kinderen en jongeren worden vaak behandeld met exposure met responspreventie. Maar wat als de obsessies een seksuele lading hebben en ERP ethisch gevoelig ligt? In een gevalbeschrijving leggen Lau-Zhu en collega’s uit op welke wijze imagery based technieken uitkomst kunnen bieden.
Het behandelen van seksuele intrusies bij kinderen en jongeren is ingewikkeld. Niet alleen omdat jeugdigen er zelf niet snel over zullen beginnen, maar ook omdat exposure aan seksueel getint materiaal bij minderjarigen ethisch gevoelig ligt. In hun artikel beschrijven Lau-Zhu en collega’s hoe zij dat hebben aangevlogen in de behandeling van een vijftienjarige jongen. Hoewel de jongen in eerste instantie wordt aangemeld vanwege intrusies rondom brandstichting, blijkt in de eerste gesprekken met de jongen dat er ook sprake is van intrusieve seksuele gedachten en beelden.
Imagery based technieken
Om succeservaringen op te doen, kiezen Lau-Zhu en collega’s ervoor eerst de intrusies zonder seksuele lading te behandelen. Vervolgens worden de seksuele intrusies behandeld met behulp van imaginaire exposure en gedragsexperimenten. De behandeling blijkt onvoldoende effectief voor de seksuele intrusies. Uiteindelijk wordt de behandeling daarom uitgebreid met drie additionele technieken: imagery manipulation, imagery interference en imagery diffusion. Imagery manipulation moet de lading van de beelden verminderen, doordat deze gemanipuleerd worden. In het geval van de casus wordt het beeld van zijn seksuele lading ontdaan door er grappige elementen aan toe te voegen. Imagery interference moet er voor zorgen dat andere visuele informatie concurreert met de intrusieve beelden. Tijdens imagery diffusion ten slotte leert de jongen om op een mindful manier afstand te nemen van zijn intrusies door ze te visualiseren als bladeren op een rivier.
Betrokkenheid ouders
Het artikel geeft een mooi, concreet voorbeeld van de mogelijkheden die imagery-based technieken te bieden hebben. Bovendien geven de auteurs tips over het betrekken van ouders, dat zeker in het geval van adolescenten en seksuele intrusies complex kan zijn. Veel jongeren vinden het immers lastig om over seksuele thema’s te praten en al helemaal in het bijzijn van hun ouders. Aan de andere kant is ouderbetrokkenheid vanuit effectiviteitsoogpunt vaak wel wenselijk. Zelf kiezen Lau-Zhu en collega’s voor een middenweg: ouders worden – door de jongen zelf – op belangrijke momenten geïnformeerd. Hierdoor ligt de regie bij de jongen en wordt er voorzien in zijn toenemende behoefte aan autonomie en privacy.
Het artikel maakt ook inzichtelijk dat de ernst van dit soort problematiek voor ouders niet altijd even zichtbaar is, niet bij aanvang, maar ook niet tijdens het meten van de voortgang van de behandeling. Uit de gevalsbeschrijving blijkt bijvoorbeeld dat moeder veel eerder verbetering ziet dan de jongen zelf.
Take home message
Natuurlijk gaat het in dit artikel slechts om een gevalsbespreking. In hoeverre imagery-technieken op grote schaal effectief zijn bij jongeren met dwangklachten is vooralsnog onbekend. Maar de gevalsbeschrijving geeft wel een aantal interessante aanknopingspunten voor wat betreft behandeling.
Bron
• Lau-Zhu, A., Farrington, A., & Bissessar, C. (2022). Boosting exposure and response prevention with imagery-based techniques: a case study tackling sexual obsessions in an adolescent. The Cognitive Behaviour Therapist, 15. https://doi.org/10.1017/S1754470X22000058
