Je wilt naasten betrekken bij de behandeling van je cliënt met psychoseproblematiek, maar je twijfelt of je daarvoor voldoende kennis in huis hebt? Of hoe je hiermee begint? Dan zal deze toolkit je zeker helpen! Op deze pagina vind je namelijk alle tools die horen bij psychoseproblematiek.
De toolkit is door de sectie Relatie, gezin en naasten en Psyflix ontwikkeld om collega-behandelaars te ondersteunen bij het betrekken van naasten en is zo opgezet dat je het geleerde meteen in praktijk kunt brengen (en met ‘naasten’ bedoelen we uiteraard niet alleen de partner, maar ook andere mensen in de directe omgeving van je cliënt).
Op deze pagina vind je alle tools die horen bij psychoseproblematiek. Wil je ook het inleidende, meer algemene materiaal lezen en bekijken (we raden je overigens aan om daarmee te beginnen) of weten welke tools er zijn voor andere problematiek? Ga dan naar de hoofdpagina.
We trappen af met een college over het betrekken van naasten bij psychose, waarna een serie rollenspellen volgt om je als professional handvatten te geven van hoe je het betrekken van naasten in de praktijk vormgeeft. Vervolgens is er een presentatie en noemen we enkele nuttige websites.
Toolkitmaterialen voor het betrekken van naasten bij cliënten met psychose
Hieronder vind je de diverse soorten tools en informatie in deze toolkit: een masterclass, video’s met rollenspellen, een powerpointpresentatie en nuttige websites. Je navigeert snel naar de diverse onderdelen via de linkjes hieronder.
- Een introductie: hoe en waarom naasten betrekken bij psychose
- Rollenspel – Telefonisch gesprek met bezorgde moeder
- Rollenspel – Gesprek met spirituele moeder en zoon met psychose
- Rollenspel – Gesprek met gescheiden ouders en jongere
- Nabeschouwing van het rollenspel Gesprek met gescheiden ouders en jongere
- Portret van Yvonne de Jong; waarom werken met psychose
- Psychose en de rol van dopamine in het brein
- Psychosis and how dopamine works in the brain
- Presentatie
- Nuttige links voor meer informatie
Wie werkten mee aan deze toolkit?
In de video’s (rollenspellen) hieronder maak je kennis met de behandelaren Yvonne de Jong en Sil Hol. Wie zijn zij?
Yvonne de Jong werkt als klinisch psycholoog en psychotherapeut in een zogenoemd ‘VIP-team’ (vroege interventie bij psychose) met jongeren met een eerste psychose. Ze zet zich in voor verbetering van de zorg voor jongeren met bijzondere ervaringen en psychotische klachten in de kinder- en jeugdpsychiatrie.
In de video ‘Psyflix portret’ (zie verder op deze pagina) vertelt Yvonne waardoor ze interesse kreeg in psychose en hoe haar carrière tot nu toe is verlopen.
Sil Hol werkt als systeemtherapeut en heeft haar eigen praktijk voor individuele, relatie- en gezinstherapie. Daarnaast is zij erkend supervisor en leertherapeut NVRG. Ook is zij voorzitter van de Stichting Back on Track, waarmee ze tools en trainingen ontwikkelt om huiselijk geweld en kindermishandeling beter te signaleren en bespreekbaar te maken.
Daarnaast zie je Devi Hisgen. Hij komt aan het woord als ervaringsdeskundige. Hiervoor heeft hij in 2014 zijn diploma gehaald en sinds 2015 is hij werkzaam bij Antes als herstel en verslavingsdeskundige. Daarnaast maakt hij muziek als zanger/gitarist.
Tot slot komt ook Aerjen Tamminga voorbij in de rollenspellen. Hij werkt als zorgmanager bij Psyned en behandelt cliënten als psycholoog en relatietherapeut in zijn praktijk. Vanuit zijn rol als bestuursvoorzitter bij de sectie voor Relatie, Gezin en Naasten is hij actief betrokken bij het ontwikkelen van deze toolkits.
Video’s
In dit online college vertellen Yvonne de Jong en Sil Hol over het belang van het betrekken van naasten bij de behandeling van cliënten met psychose. Waarom zou je het doen en wat weten we over de impact ervan? Ze maken hierbij onderscheid tussen de verschillende fases van psychose. Aan het eind van het college bespreken ze deze punten vanuit een ervaringsdeskundig perspectief met Devi Hisgen.
In deze video zie je hoe je omgaat met het beroepsgeheim en tegelijk beschikbaar bent voor ouders. Je wilt gezamenlijk handelen als het gaat om de zorg rondom hun kind; hoe ondersteun je hen daarbij? In de nabespreking geeft Yvonne ook nog een aantal praktische tips, zowel inhoudelijk als m.b.t. het beroepsgeheim.
In dit rollenspel speelt Sil de moeder en hoor je Devi als zoon op de achtergrond.
Hoe maak je onderscheid tussen spiritualiteit en overspoeling? Deze video geeft je een inkijkje hoe je, los van de inhoud, kunt onderzoeken wat de gezamenlijke behoefte is. In de nabespreking gaat Yvonne in op dat het niet zozeer draait om wat waar is, maar veel meer om hoe moeder en zoon elkaar kunnen vinden en hoe wij hierbij als behandelaar kunnen ondersteunen.
Devi speelt hier de rol van de zoon en Sil is de moeder.
In video vier zien we hoe het betrekken van (gescheiden) ouders, ook wanneer het moeilijk lijkt, kan bijdragen aan het therapeutische proces. De moeder is tot nog toe nooit uitgenodigd voor therapie en vertelt nu over haar eigen vroegere psychotische episoden en herstel. Hierbij zien we hoe een veilige setting het mogelijk maakt dit samen te delen. Ook krijg je als zorgverlener handvatten over welke elementen bij kunnen dragen aan die veiligheid.
Sil is in deze video de systeemtherapeut, Yvonne en Devi hebben de rol van moeder en zoon. Aerjen speelt de vader.
Tot slot hebben we een nabeschouwing van alle rollenspellen. Hierbij gaat Aerjen in gesprek met Devi over of hij vanuit zijn eigen ervaring het gevoel heeft dat de dingen die we vandaag hebben gedaan ook in het echt zouden werken. We gaan ook in op de stelling van Yvonne: ‘Het hoeft allemaal niet zo spannend te zijn [voor jou als hulpverlener] en je kan dit vanaf morgen in de praktijk doen’.
Alvast wat tips: heb geduld en neem de tijd. Durf het gesprek aan te gaan en wees nieuwsgierig.
Portret van Yvonne de Jong
Wie is klinisch psychologe Yvonne de Jong en hoe is ze gespecialiseerd geraakt in de zorg rondom psychose? In dit interview vertelt ze niet alleen over hoe ze in dit vakgebied geïnteresseerd is geraakt, maar ook over haar persoonlijke ervaringen en over hoe ze zelf omgaat met persoonlijke onthullingen.
De rol van dopamine in het brein
In de twee filmpjes hierboven legt Yvonne uit wat de rol van dopamine in het brein is bij psychose en bijzondere waarnemingen. Je kunt deze ook gebruiken als psycho-educatie voor cliënten en naasten. Om die reden is de uitleg zowel in het Nederlands als Engels opgenomen.
Presentatie
De presentatie die in het introductiefilmpje is gebruikt, kun je hier nog eens apart bekijken of downloaden.
Links
Hier geven we je enkele links voor verdere verdieping. Vergeet ook zeker niet om naar de informatie te kijken die de Sectie stemmen, achterdocht en andere bijzondere belevingen (SAABB) op haar pagina heeft staan. Daar vind je hulpmiddelen als folders en factsheets.
- Zorg voor jezelf – MIND Ypsilon -> De website van Ypsilon biedt onder andere nuttige folders voor naasten
- Bijzondere ervaringen Homepage (mindyoung.nl) -> Wil je cliënt meer weten over bijzondere ervaringen? Dan is deze website zeer relevant
- Homepage Gedachten Uitpluizen 3.0 – Gedachten Uitpluizen -> En deze website natuurlijk, over CGT bij psychose. Ook vind je daar diverse downloads (zoals een vaardighedenboekje)
