Lotte Hendriks en Rémi Bouwer maakten een bijzonder prentenboek, bedoeld om jonge kinderen te helpen praten over nare ervaringen. Het verhaal gaat over Doris de Das, die het liefst de hele dag een potje dennenbal speelt. Maar het wordt al snel duidelijk dat het niet goed gaat met Doris. Wat is er met hem aan de hand? De dieren die hij tegenkomt, stellen niet de goede vragen om hem te laten praten. Totdat Doris vogel tegenkomt, die wél de juiste vragen weet te vinden. Doris gaat vertellen en je ziet hoe hem dat oplucht.
Lotte Hendriks is klinisch psycholoog en werkt bij Overwaal, expertisecentrum Angst, Dwang en PTSS. Ze houdt zich voornamelijk bezig met PTSS, bij zowel kinderen als volwassenen. Toen zij tien jaar geleden met haar promotieonderzoek startte, merkte ze dat het moeilijk was om aanmeldingen te krijgen voor haar onderzoek naar de effectiviteit van een kortdurende, intensieve traumabehandeling bij jongeren.
Vragen naar trauma
“Als je naar de cijfers kijkt, zijn die jongeren er genoeg”, zegt Lotte, “maar toen ik er verder in dook, merkte ik dat een deel van de hulpverleners terughoudend was om naar trauma te vragen. Terwijl het state-of-the-art is om dat in iedere intake te doen, ongeacht de aanmeldingsklacht. Ik begon er meer op te letten. Want werd er wel voldoende gesproken over nare ervaringen en meer specifiek trauma bij jonge kinderen? Niet alleen door professionals maar ook door ouders en leerkrachten? Van jongeren en volwassenen die bij mij kwamen, hoorde ik steeds vaker de reactie ‘Ik loop hier nu al jaren mee en het is mij nooit gevraagd. Als ik hier tien of twintig jaar terug over had kunnen praten, had ik nu misschien niet tegenover jou hoeven zitten.’ Dat greep heel erg aan. En het bleek niet om alleen een aanname van mij te gaan. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat het kunnen praten over trauma en er een fijne steunreactie op krijgen, de kans op het ontwikkelen van een PTSS verkleint.”
Chemie als meerwaarde
Rémi Bouwer, goede vriendin van Lotte, is eigenaar van Dolly Warhol, een creatief bureau dat werkt op het snijvlak waar creativiteit, cultuur en maatschappelijke onderwerpen samenkomen. “Wij hadden het proefschrift van Lotte vormgegeven en die samenwerking smaakte naar meer. Lotte vertelde dat ze graag een prentenboek wilde maken als hulpmiddel om met jonge kinderen het gesprek aan te gaan over nare ervaringen. We hebben toen samen in twintig minuten het verhaal op een groot vel papier geschetst.” De VGCt verleende het duo een subsidie voor de uitwerking van het idee. “Om de twee weken kwamen we bij elkaar om het over vorm en inhoud te hebben. Lotte met haar expertise en ik met mijn creatieve brein” vertelt Rémi. “Daar kwam later ook Patrick van Vliet bij, illustrator bij Dolly Warhol. Je bent altijd op zoek naar een klik met elkaar. En de chemie die daar dan uitkomt is net de meerwaarde die je, naar ik hoop, terugziet in het boek.”
Goede feedback
Lotte vertelt dat ze al vroeg in het proces jongeren erbij betrokken hebben die als kind getraumatiseerd raakten en daar lang niet over durfden te vertellen. “Niemand vroeg er ook naar. En dát was een hele belangrijke. De jongeren in dit project beoordeelden de schetsen. Zij gaven zulke goede feedback, dat vond ik goud! Dat heeft het verhaald absoluut gevormd.”
Taboe op vragen naar trauma doorbreken
“Het boek is breed inzetbaar”, gaat Lotte verder. “Het kan een op een worden voorgelezen, maar ook in een kringgesprek op een kinderdagverblijf of basisschool. In aanvulling op het boek hebben we een website ontwikkeld met vragen die je kan stellen als je het boek voorleest. En je vindt er een stappenplan dat je kan volgen als een kind zegt dat het iets naars heeft meegemaakt. Die stappen zijn toepasbaar als het kind een kleine nare ervaring heeft meegemaakt, maar ook bij trauma’s. We hopen met dit project het taboe dat rust op het vragen naar trauma verder te doorbreken.”
“ WE HOPEN MET DIT PROJECT HET TABOE DAT RUST OP HET VRAGEN NAAR TRAUMA TE DOORBREKEN”
