Margreet Worm is gz-psycholoog bij Specialistisch Centrum Aanhoudende Lichamelijke Klachten van Dimence in Deventer. In april promoveerde ze aan de Radboud Universiteit Nijmegen op het onderwerp CGT bij het chronischevermoeidheidssyndroom. De onderzoeken voerde zij uit bij het Nederlands Kenniscentrum Chronische Vermoeidheid (NKCV), nu onderdeel van het Amsterdam UMC.
Het chronischevermoeidheidssyndroom (CVS) kan effectief behandeld worden met CGT. Helaas zijn weinig therapeuten hiervoor getraind, waardoor veel mensen geen toegang hebben tot deze behandeling. We vroegen ons af of we de behandeling in een andere vorm net zo effectief, maar wellicht efficiënter kunnen aanbieden: werkt een internetbehandeling even goed? Is het format van getrapte zorg, waarbij de patiënt start met internetbehandeling en indien nodig nog face-to-facesessies ontvangt ook effectief en efficiënt? En werken deze behandelvormen ook in de dagelijkse praktijk in de ggz? Zo kunnen wellicht meer mensen behandeld worden in de beperkte beschikbare tijd.
We vonden dat een internetbehandeling voor ongeveer dertig procent van de patiënten voldoende was om te herstellen, maar dat het gemiddeld minder effectief was in het verminderen van de vermoeidheid en de beperkingen dan een reguliere behandeling. We onderzochten of de patiënten die nog niet voldoende waren opgeknapt na de internetbehandeling, alsnog profiteerden van face-to-face-CGT. Dit bleek het geval. Een substantieel deel van de patiënten knapte alsnog op met de persoonlijke behandeling. Deze vorm van getrapte zorg bleek even effectief als reguliere face-to-facebehandeling, maar tijdsefficiënter. Patiënten hadden na internetbehandeling minder sessies nodig.
Dit onderzoek was uitgevoerd in een gespecialiseerde onderzoekssetting. We wilden weten of getrapte zorg ook effectief uitgevoerd kan worden in de dagelijkse klinische praktijk, zoals dit eerder voor face-to-facebehandeling al wel het geval bleek. De getrapte zorg werd geïmplementeerd in negen behandellocaties van verschillende ggz-instellingen (GGNET, PsyQ en GGZ WNB). De behandeling bleek effectief, maar minder dan in de Margreet Worm gespecialiseerde onderzoekssetting. Het format getrapte zorg lijkt het niet zo goed te doen. Relatief veel patiënten vielen uit bij de internetbehandeling of stapten na onvoldoende succesvolle internetbehandeling niet over naar de face-to-facebehandeling. De exacte reden weten we niet, maar de reden die therapeuten het meest registreerden was ‘wil geen verdere behandeling meer’. Er moet dus gezocht worden naar andere mogelijkheden om het aanbod te vergroten. Een vervolgstap is om verder te onderzoeken hoe we dit in regio Deventer kunnen doen.
Verdere uitrol zou wel eens extra relevant kunnen zijn als blijkt dat de behandeling ook bij long covid werkzaam is. Dit wordt momenteel onderzocht door mijn opvolgers. Een positief onderzoeksresultaat is niet ondenkbaar, aangezien de behandeling ook effectief is gebleken bij andere vormen van post-infectueuze vermoeidheid, zoals Q-koorts en het Epstein-Barr-virus. Het zou natuurlijk mooi zijn als blijkt dat er al een effectieve en goed onderzochte behandeling beschikbaar is.
Onderzoek naar CGT bij vermoeidheid na COVID-19.
