In Research snippets geven we je een kort overzicht van de belangrijkste onderzoeksresultaten van de afgelopen week. Wil je meer weten over een van de beschreven artikelen, laat het ons weten via communicatie@vgct.nl en we schrijven er een uitgebreid bericht over.
CGT-I voor chronische slapeloosheid werkt mogelijk ook preventief
Chronische slapeloosheid is een risicofactor voor het ontwikkelen en in stand houden van psychische klachten. Uit eerder onderzoek weten we dat CGT voor insomnie (CGT-I) een effectieve behandeling tegen chronische slapeloosheid is. Een nieuwe meta-analyse op basis van vier RCT-studies laat zien dat CBT-I (gedurende een tot zes weken) bij acute slapeloosheid niet alleen de ernst van de klachten significant vermindert, maar ook het aantal gevallen dat chronisch wordt. CGT-I kan dus mogelijk de overgang van acute naar chronische slapeloosheid voorkomen, al zijn meer RCT’s nodig om die hypothese steviger te kunnen toetsen.
🔗 https://doi.org/10.1016/j.sleep.2024.08.003
🔑 CGT; Preventie; Volwassen; Somatische problemen
Exposuretherapie met ouders als coach mogelijk effectiever dan CGT bij angstige kinderen
CGT heeft voor angststoornissen bij kinderen de meeste empirische ondersteuning van alle behandelingen. Volgens Amerikaanse onderzoekers kan de behandeling nog effectiever en efficiënter worden door de gewoonlijke angstmanagement strategieën achterwege te laten en direct te focussen op exposure. Ze ontwierpen parent-coached exposure therapy (PCET) waarbij ouders of verzorgers optreden als coach, zowel tijdens de exposuresessies als bij het huiswerk tussen de sessies door. In een RCT met 78 jeugdigen (van 7-17 jaar) met een angststoornis vonden ze het eerste bewijs dat PCET effectiever is dan CGT, in minder sessies. Het valt niet goed te onderscheiden of dit positieve resultaat te danken is aan de focus op exposure, de rol van ouders, of een combinatie daarvan.
🔗 https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2024.102877
🔑 CGT; Exposure; Het betrekken van naasten; Kind en jeugd; Angststoornissen
Voorlopig bewijs dat CGT mensen veerkrachtiger kan maken
CGT vermindert niet alleen psychologische problemen, maar kan mensen ook beter bestand maken tegen toekomstige stress en tegenslagen. Dat concluderen Braziliaanse onderzoekers op basis van een meta-analyse van dertien CGT-RCT’s die ook een maat van veerkracht hadden meegenomen. De vergrote veerkracht aan het eind van de interventie blijft mogelijk ook op (korte) termijn overeind. Een slag om de arm is wel op zijn plaats, gezien het beperkte aantal studies (slechts vijf voor de follow-up analyse) en grote verschillen in behandelvorm en doelgroep (van studenten tot diabetespatiënten). De aanzienlijke effectverschillen tussen de studies doen vermoeden dat verschillende doelgroepen anders reageren en dat voor het vergroten van veerkracht de ene vorm van CGT de andere niet is.
🔗 https://doi.org/10.1016/j.jbct.2024.100495
🔑 CGT; Preventie; Volwassen
Mindfulness of positieve psychologie bij een bipolaire stoornis: wat werkt voor wie
Twee recent uitgevoerde RCT’s laten zien dat sommige, maar niet alle patiënten met een bipolaire stoornis baat hebben bij een op mindfulness gebaseerde cognitieve therapie (MBCT) of Positieve Psychologische Interventie (PPI). Imke Hanssen (Radboudumc Centrum voor Mindfulness) en haar collega’s combineerden de gegevens uit deze trials om te onderzoeken welke behandeling werkt voor welke patiënt, op basis van dertien demografische variabelen (zoals gender, leeftijd en opleidingsniveau) en psychologische variabelen (zoals welbevinden en de ernst van depressieve en angstsymptomen bij aanvang van de studie). Wanneer de onderzoekers voor het aantal vergelijkingen corrigeren, is de enige significante bevinding dat patiënten met een hogere depressiescore meer symptoomreductie hebben bij MBCT dan bij PPI. Dat komt mogelijk doordat MBCT zich explicieter richt op negatieve gedachten en gevoelens. Andere verklaringen – zoals baselineverschillen tussen de patiëntgroepen van de RCT’s – kunnen echter niet worden uitgesloten.
🔗 https://doi.org/10.1093/cid/ciad257
🔑 Mindfulness; Overige behandelvormen; Volwassen; Stemmingsstoornissen
Het aanpakken van negatieve mentale beelden vermindert sociale angst
Mensen met een sociale angststoornis hebben vaak last van negatieve mentale beelden bij sociale situaties (zoals een negatieve voorstelling van hoe ze zullen overkomen of een naar beeld van een eerdere sociale ervaring). Het gericht aanpakken van die mentale beelden kan sociale angst verminderen. Dat concluderen Marjolein Thunnissen (Accare/RUG) en haar collega’s op basis van een systematische review van imagery interventies bij volwassenen met (sub)klinische sociale angst. Meta-analyses resulteerden in significante medium effecten op sociale angst (tien RCT’s) en spanning bij de beelden (acht RCT’s). Vervolgonderzoek moet uitwijzen of de toevoeging van imagery interventies de effectiviteit van huidige psychologische behandelingen voor sociale angst (zoals CGT) kan vergroten.
🔗 https://doi.org/10.1002/cpp.2996
🔑 Overige behandelvormen; Volwassen; Angststoornissen
